Zespół Szkół w Straszęcinie

Oczywiście kosztowanie papierosa czy alkoholu nie oznacza automatycznie, że dziecko na pewno sięgnie po  narkotyki. Faktem niezaprzeczalnym jest jednak, że jest to pierwszy kontakt dziecka ze środkami odurzającymi. Prawdą też jest to, że prawie wszyscy narkomani najpierw próbowali tych legalnych używek jakimi są papierosy i alkohol. Narkotyki – tak najczęściej nazwane są wszystkie te środki, które mogą powodować nałóg. Warto pamiętać, że używa się także określeń „środki odurzające” , substancje chemiczne”, a to dlatego, że asortyment  środków, które mogą powodować nałóg (czyli uzależnienie) znacznie się rozszerzył. Każda substancja chemiczna, która zmieniła naturalny stan człowieka jest narkotykiem. Różne rodzaje narkotyków oddziałują odmiennie. To jak szybko osoba go przyjmująca stanie się uzależniona zależy nie tylko od rodzaju narkotyków, ale także od wieku  osoby biorącej oraz wielkości i częstotliwości przyjmowania dawek. Jeśli chcemy, aby nasze dziecko było zaradne, pewne siebie, samodzielne, by miało tym samym większe szanse nie ulec kosztowaniu i używaniu substancji uzależniających, winniśmy być świadomi ile tak naprawdę od nas zależy, jak możemy bez specjalnego wysiłku zapewnić dzieciom skuteczną ochronę przed nałogami. Oto kilka reguł, których przestrzeganie powinno zapewnić dzieciom i młodzieży ochronę przed sięganiem po środki uzależniające.

1.Rozmawiaj z dzieckiem o alkoholu i narkotykach.

Sprawdź, czy na pewno rozumie niebezpieczeństwa i problemy z tym związane. Nie strasz i nie „truj” – po prostu przekaż dziecku obiektywne informacje na temat działania alkoholu oraz mechanizmu uzależniania się i wyjaśnij wszystkie wątpliwości.

2.Naucz się naprawdę wysłuchiwać swoje dziecko.

Mówienie to tylko połowa sukcesu. Musisz także umieć słuchać i widzieć, kiedy dziecko tego potrzebuje – pozwoli wam to otwarcie porozumiewać się. Kiedy mówi o ważnych dla siebie rzeczach – staraj się przyjąć jego perspektywę widzenia świata, próbuj je zrozumieć, a nie pouczać.

3.Pomóż dziecku dobrze czuć się ze sobą.

Nastolatki są często niepewne siebie. Bardzo ważne jest dla nich, gdy wiedzą, że rodzice im ufają, wierzą w ich wartość, doceniają ich umiejętności, liczą się z ich zdaniem. Po prostu w odpowiednich momentach chwal dziecko, okazuj mu swój podziw i aprobatę, bierz pod uwagę jego opinie i decyzje.

4.Pomóż dziecku zbudować sobie jasny system wartości.

Silny system wartości, jasne poczucie, co jest dobre, a co złe, da dziecku odwagę podejmowania samodzielnych decyzji na podstawie własnego zdania, a nie presji kolegów.

5.Bądź dobrym modelem i przykładem.

Dzieci dobrze znają Twoje obyczaje i postawy wobec alkoholu – ich nie da się tak łatwo oszukać. Pokazujmy dzieciom, że można dobrze bawić się bez alkoholu. Mówimy dzieciom, że alkohol jest niezdrowy a sami jednak pijemy go przy nadarzających się okazjach. Narzekamy na palenie papierosów, często jednak sami nie potrafimy się od nich wyzwolić. Mówimy o zdrowym życiu, a jesteśmy skłonni do zażycia tabletki przy każdej drobnej dolegliwości.

6.Pomóż dziecku radzić sobie w sytuacjach nacisku ze strony kolegów.

Zwłaszcza dzieci, które uczono, jak być miłym, serdecznym i sympatycznym mogą mieć trudności w opieraniu się naciskom otoczenia. Trudności w podejmowaniu niepopularnych decyzji będą mieć także te dzieci, dla których rówieśnicy są podstawowym punktem oparcia i odniesienia

 7. Ustal jasne zasady dotyczące alkoholu i narkotyków.

Obowiązujące w waszym domu zasady powinny być jasne i spójne. Powiedz dzieciom, że nie wolno im pić, palić, zażywać narkotyków oraz robić innych rzeczy, na które się nie zgadzasz. Niech znają też konsekwencje łamania tych reguł. Konsekwencje powinny być dostosowane do wieku i wrażliwości dziecka i nie mogą naruszać jego godności.

8.Zachęć dzieci do rzeczy zdrowych i twórczych.

Czy Twoje dzieci mają dostatecznie dużo dobrych propozycji do aktywności w życiu?

9.Porozmawiej z rodzicami innych dzieci.

Wszyscy przechodzą przez to samo, co Ty. Porozmawiaj z sąsiadami, rodzicami innych dzieci z Twojego otoczenia. Gdy Twoje dziecko wybiera się z kolegami na prywatkę, upewnij się że tam nie będzie żadnego alkoholu i innych środków uzależniających.

10.Zapewnij dziecku poczucie bezpieczeństwa.

Potrzeba bezpieczeństwa jest podstawową ludzką potrzebą. Dziecku potrzebne jest bezpieczeństwo, co oznacza, że chce ono być pewne miłości i życzliwości rodziców oraz bliskich mu innych osób dorosłych. Ważne jest, aby zdać sobie sprawę, że nie wystarczy swoje dziecko po prostu kochać, trzeba mu tę miłość również okazywać i to w taki sposób, aby dziecko rzeczywiście ją czuło. Szanowni Państwo wierzę, że przestrzegacie tych reguł wychowania, o których przed chwilą była mowa, tak więc środki uzależniające nie staną się przyczyną tragedii Waszego dziecka ani Państwa rodziny. Jeśli zdarzy się, że przypadkowo zetknie się ono z narkotykiem, że spróbuje  -  to jednak jest szansa, że powie o tym. A nawet jeśli nie powie – to jest duże prawdopodobieństwo, że sami to zauważycie. Jeśli będziecie blisko, jeśli będziecie uważnie słuchali waszych dzieci – zauważycie na pewno. Chciałabym powiedzieć jeszcze, że sygnały o tym, iż dziecko ma jakieś problem, pojawiają się na długo przed jego pierwszym kontaktem z substancjami uzależniającymi. Gdy młody człowiek nie radzi sobie z różnymi problemami, wówczas pojawiają się sygnały ostrzegawcze, które często są lekceważone. Warto jednak pamiętać, gdy nasze dziecko:

• nie wykazuje żadnych zainteresowań;
• stroni od kolegów;
• nie ma przyjaciół;
• jest niepewny siebie;
• jest podatny na stresy;
• biernie przesiaduje w swoim pokoju i nie udaje się nam nakłonić go do żadnej aktywności;
• miewa często zmienne nastroje;
• często neguje swój wygląd, swoje poglądy i siebie jako osobę;
• ma trudności w podejmowaniu decyzji;
• wykorzystuje okazję, aby nie iść do szkoły,
• jest zbyt często opryskliwy, agresywny lub wulgarny;

to wówczas jest duże niebezpieczeństwo, że nie będzie w stanie oprzeć się narkotykom. Dlatego Drodzy Rodzice nie przeoczcie żadnego z tych sygnałów, wtedy nie będzie jeszcze za późno. Ale może też tak być, iż mimo Waszych najlepszych starań, uwagi i znajomości problemu, Wasze dziecko spróbuje środków odurzających to wówczas:

• nie należy wpadać w panikę;
• nie należy działać pochopnie.

Jeśli stwierdzicie, że sami nie dajecie sobie rady i że Wasze dziecko potrzebuje specjalistycznej pomocy, nie wahajcie się i nie wstydźcie się jej poszukać. Życzę Państwu, aby nic takiego nigdy nie zdarzyło się Waszej Rodzinie, a Wasza mądrość była ochronną tarczą w wychowywaniu dzieci.

 

Renata Rugała - pedagog szkolny